ارغوان مریدی | مشاور و کوچ منابع انسانی
رهبری یک سمت نیست، اما وجود رهبری در یک سازمان ضروری است. (ارغوان بهترین مدرس منابع انسانی)
همه مدیران دوست دارند به مرحله رهبری دست یابند و تا بتوانند با مهارت رهبری بهتر سازمان خود را مدیریت کنند. در واقع یک مدیر اگر مهارت رهبری را نداشته باشد در واقع یک رئیس است و لاغیر و این نکته مهمی است که مدیر عاملان و صاحبان کسب و کار باید این موضوع مهم را در نظر بگیرند.
خوشبختانه باید بگویم که مهارت رهبری کاملا اکتسابی است و قابل یادگیری و البته که هنر بسیار بزرگی است و سبک های رهبری برای هر مدیر متفاوت است و هر فردی سبک رهبری شخصی خود را میتواند داشته باشد اما اثر بخش ترین رهبران در یک ویژگی بسیار مهم متمایز هستند، آنها همگی هوش هیجانی بالایی دارند.
منظور این نیست که ای‌کیو و مهارت فنی مهم نیست و اهمیت ندارد، انها هم مهم هستند اما در رهبری هوش هیجانی اولویت بالاتری دارند. پس قطعا افرادی که میخواهند رهبر بهتری شوند باید هوش هیجانی خود را تقویت کنند و باید به این نکته توجه کنیم که بارزترین خصوصیات افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند این است که همدل هستند و گوش‌شنوا بالایی دارند. اگر در زمینه رهبری و سبک های آن نیاز به کمک دارید درخواست مشاوره منابع انسانی خود را ثبت نمایید.
خصوصیات یک رهبر عالی چه مواردی است؟
افرادی که مهارت رهبری را در تجربه بسیار یاد گرفتند و برای ساختن پیروان خود در سازمان تلاش کردند،۵ خصوصیات اخلاقی مهم دارند.
- خوداگاهی بالا دارند: خوداگاهی یعنی من کاملا میدانم که نقاط قوت و ضعف من چه چیزهایی میتواند باشد. توانایی شناخت خلقیات و احساسات و انگیزه های خود و تاثیر انها را بر دیگران را دارم.
- خود تنظیمی دارند: خود تنظیمی یعنی من توانایی کنترل یا تغییر اخلاق و احساساتم را دارم در واقع در واژه فارسی من شخص خود داری هستم و میتوانم بر اساس شرایط خود را تغییر دهم بنابراین افراد بیشتری می توانمد به من اعتماد کنند و روی من در سازمان حساب کنند.
- افرادی که خود انگیزشی دارند: اشخاصی که انگیزه درونی بالایی برای انجام کارهای مهم دارند در واقع من میل شدید به کار دارم به دلایلی بالاتر از پول و مقام ، یعنی میل به دنبال کردن اهدافم در هر شرایطی را دارم.
- همدلی بالا : فردی که همدلی بالا دارد یعنی توانایی درک ویژگی‌‌های احساسی دیگران و مهارتی دارم که می توانم احساسات دیگران را درک کنم و واکنش مناسب در مقابل ان بخرج دهم.
- صاحب مهارت های اجتماعی بالا: مهارت اجتماعی برای هر شخصی واجب است و اینگونه افراد قدرت شبکه سازی بالایی دارند و تبحر بالایی در مدیریت روابط و در ایجاد دوستی ماهر هستند.
رهبران اثر بخش چه کارهای مشترکی را انجام میدهند؟
- – ازخود می پرسند که چه کاری برای تیم و سازمان بهتر است
- – از خود میپرسند برای سازمان چه چیزی مناسب است
- – برنامه های عملیاتی مناسب تدوین میکنند
- – مسئولیت تصمیمات خود را بر عهده می گیرند.
- – توجه خود را بر فرصت ها متمرکز میکنند نه مشکلات و شکست ها
- – جلسات را بصورت ثمر بخشی اداره می کنند.
- – در سخنان خود از کلمه ما استفاده میکنند نه کلمه من
ایجاد فرهنگ رهبری
ایجاد فرهنگ رهبری کردن در سازمان یعنی مسئولیت رهبری را به تک تک افراد بدهیم ، یعنی هر فرد در سمت خود میتواند یک رهبر خوب برای دیگر اعضا سازمان باشد ، میتواند افراد را رهنمود کند و به دیگران کمک کند تا در کار تیمی به اهداف خود برسند.
از همه مهمتر اینکه جا افتادن فرهنگ رهبری یعنی انگیزه بخشی به افراد برای اجرای با کیفیت کارها در مقابل کنترل کردن انها و همه افراد سازمان باید در فرهنگ سازی رهبری کوشا باشند و بدانند الهام بخشیدن باید جزئی از وظایف معنویشان باشد به جای مجبور کردن افراد به حرکت در مسیر صحیح.
یکی دیگر از کارهای سازمان برای جا انداختن فرهنگ رهبری است استخدام افرادی است که استعداد رهبری دارند و یک گام بزرگ است. در واقع رهبران استراتژیک، انگیزه ایجاد میکنند ، ماموریت خلق میکنند و فرهنگ صحیح می سازند.
سبک رهبری چیست؟
بسیاری از مدیران به اشتباه فکر میکنند، مدیرانی که موفق هستند که سبک رهبری دارند که تابعی از شخصیت است تا انتخاب استراتژیک آنها باشد. انها به جای انکه سبکی را برگزینند که با خلق و خوی خودشان منطبق باشد و مطابقت داشته باشد باید از خود بپرسند که کدام سبک برای پرسنل فعلی و اینده‌شان کارساز است و باز باید متذکر شوم که قویترین رهبران افرادی هستند که هوش هیجانی بالاتری دارند.
رهبری که موفقیت های تیمی خوبی دارد، تنها به یک سبک رهبری اتکا نکرده است و با هوش هیجانی خود در هر فرصت و هدف میداند که کدام سبک رهبری برایش کاربرد دارد و باید از ان برای پیشبرد اهداف خود استفاده نماید و در هر موقعیت چطور باید از سبکی به سبک دیگر رفت.
جو سازمانی به نوبه ی خود از سبک های رهبری تاثیر میگیرد. شیوه انگیزه دادن مدیران به افراد تحت سرپرستی خود، جمع اوری و استفاده از اطلاعات، تصمیم گیری ، مدیریت تعارضات و حل و فصل بحران ها باعث شده است که شش سبک مدیریتی ایجاد شود و هر کدام از انها از قابلیت هوش هیجانی متفاوتی نشئت گرفته است و هر کدام از این سبک ها در اوضاع و احوال مختلف سازمان به کار می اید و میتواند بهترین نتیجه را خلق کند و به شیوه ای متفاوت بر جو سازمانی تاثیر بگذارد. در اینجا به معرفی انواع سبک های رهبری میپردازیم.
چرا شناخت سبک رهبری‌تان اهمیت دارد؟
آگاهی از اینکه کدام سبک رهبری با شما همخوانی دارد، حیاتی است، زیرا به شما امکان می‌دهد مؤثرتر رهبری کنید و رویکرد خود را با موقعیت‌های مختلف تطبیق دهید. خودآگاهی نسبت به گرایش‌های رهبری‌تان به شما امکان می‌دهد از نقاط قوت خود بهره ببرید و در عین حال به زمینه‌هایی که نیاز به بهبود دارند، رسیدگی کنید.
علاوه بر این، درک سبک رهبری‌تان به شما کمک میکند بهتر با تیم خود ارتباط برقرار کنید، استراتژی‌های خود را با نیازهای آنها همسو کنید و یک محیط کاری منسجم‌تر و سازنده‌تر را پرورش دهید. همچنین به شما امکان می‌دهد با پویایی‌ها و چالش‌های مختلف تیم سازگار شوید و در نهایت به رهبری موفق‌تر و پایدارتر منجر شود.
به نقل از indeed
انواع سبک رهبری
1-سبک اجبارگر:
رویکرد این سبک برا این اساس است که کاری که رهبری میخواهد باید انجام شود. افراد دقیقا خواسته رهبر را اجرا می کنند تا به هدف نهایی برسند، این سبک در شرایطی که کار با کارمندان مشکل افرین بسیار سخت و چالش برانگیز شده است بسیار کاربردی و تاثیر گذار است. اگر در سازمان تغییر ناگهانی ایجاد شود که همه را شوکه کرده باشد یا در یک بلای طبیعی باشیم، بهترین انتخاب برای سبک رهبری ، سبک اجبارگر است. رهبری اجبارگر در مواقع تصمیم گیری انعطاف را از سازمان میگیرد و انگیزه پرسنل را کاهش می دهد، پس برای زمان های کوتاه و در شرایط گفته شده می توانید از این سبک استفاده نمایید.
2.سبک اقتدارگر:
رهبر اقتدارگر از رویکرد (با من بیا) استفاده میکند. تحقیقات نشان می‌دهد که این سبک رهبری اثر بخش تری نسبت به سبک های دیگر مدیریتی دارد و جو سازمانی را کاملا تقویت میکند. در این سبک رهبر هدف کلی را اعلام می‌دارد اما به افراد در انتخاب شیوه‌ی دستیابی به هدف ، ازادی می دهد و به روشنی به افراد نشان می‌دهد که انتخاب انها چه تاثیراتی بر سازمان خواهد داشت. این سبک رهبری زمانی کاربردی است که سازمان بهم ریخته و نابسامان است و فرایند های کاری و دستورالعمل ها شفافیتی ندارد و برای رسیدن به کیفیت بهتر، مجبوریم تا مسیر را به عهده شخص بگذاریم، در این مواقعا احتمالا زمان زیادی را نیز به اموزش دادن اختصاص ندادیم و مجبوریم به افراد اعتماد کنیم. در بعضی مواقع که با تیمی که کارشناسان خبره هستند کار میکنیم بهترین روش برای رهبری، سبک اقتدارگر است چون این افراد به استادی رسیدند و در کار خود ماهر هستند.
سبک پیوندگرا:
مشخصه رهبر پیوندگرا نگرش (مردم مقدم‌اند) است و در این سبک اقتدار به دست مشتری می‌باشد. این سبک برای ایجاد هماهنگی در تیم و تقویت روحیه کارکنان بسیار عالی است چون در این سبک ما توجه ویژه ای به کارمندان خود داریم و رهبر این سبک تمام تلاش خود را میکند و برای تمام افراد و احساساتشان ، ارزش زیادی قائل است. که این سبک باعث وفاداری زیادی در پرسنل خواهد بود. اما زیاده روی در این سبک رهبری گاهی اوقات باعث ایجاد عملکرد ضعیف می‌شود و برای بهبود عملکرد ضعیف پرسنل نیز کاربردی ندارد و این سبک رهبری به ندرت به راهنمایی افراد میپردازد و پرسنل را سردرگم میکند. اما در شرایطی که افراد بحران سختی را در سازمان گذراندند این سبک به افراد کمک میکند تا اعتماد به نفس خود را بازیابند.
سبک دمکرات:
تاثیر این سبک بر جو سازمانی زیاد هم نیست و تا جایی که تصور میکنید رضایت مندی ایجاد نمی‌کند. رهبران این سبک تا جایی که ممکن است انعطاف پذیر هستند و حق اظهار نظر را به پرسنل خود میدهند و انها را در اجرایی کردن مسئولیت هاشون آزاد می گذارند و به خلق ایده های جدید کمک میکنند. رهبر دموکرات با فراهم کردن این امکان برای اظهار نظر کارمندان در تصمیمات انعطاف پذیر و مسئولیت را افزایش می‌دهد و گوش دادن به دعدغه های پرسنل یاد می‌گیرند که برای بالا بردن افزایش عملکرد چه کارهایی باید انجام دهد.اما گاهی اوقات بخاطر جلسات طولانی در سازمان و اجازه انتخاب چندین شرایط برای پرسنل، کارمندان دچار سردرگمی بسیار می‌شوند و از همه مهتر اینکه افراد دوست دارند شخصی قویتر انها را سرپرستی کند و راه را به انها نشان دهد.
سبک رهبری پیشتاز:
رهبرانی که استانداردهای عملکردی بالا و موفقیت های چشمگیری داشتند و دستاوردهای بسیاری را خلق کردند معمولا از این سبک استفاده میکنند و خود را الگویی برای کارکنان خود قرار میدهند و تاثیر بسیار مثبتی بر افراد میگذارند. رهبر پیشتاز نسبت به انجام درست کارها با سرعت بالا وسواس دارند معمولا در استخدام افراد، شایسته سالاری را معیار قرار میدهند که خودانگیخته و بسیار قابل هستند و شعار انها این است که اگر من قرار باشد که بگویم چه کاری انجام دهی در این صورت تو فرد مناسبی برای ان شغل نیستی. اما گاهی استاندارهای این رهبران به قدری بالا است که شرایط برای کارمندان معمولی بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود و افرادی که معمولا در یک خط صاف جلو میروند ، جایی در سازمان انها به ندرت خواهند داشت.
سبک رهبری مربیگری:
این سبک رهبری بر پایه پیشرفت اعضای تیم و سازمان خواهد بود و بر روی توسعه فردی افراد اصرار بسیار زیادی دارد. سبک مربیگری اعضا تیم را بر اساس ذهنیت قوی میکند و نقاط قوت و ضعف افراد را با انها نشان می‌دهد و از افراد میخواهد که اهداف خود را در سازمان شفاف کنند و خود را با مسیر سازمان، هم مسیر کنند. این سبک در شفافیت بسیار مفید است اما در سازمانی که افراد دوست ندارند خود مسیر خود را انتخاب کنند و دچار اشفتگی و سردرگمی بسیار هستند سبک جذابی نمی‌تواند باشد
تحقیقات نشان داده است که در این ۶ سبک رهبری ، سبک مربیگری از همه کمتر استفاده شده است چرا که سبک مربیگری نیازمند بازخورد زیاد و آموزش های مستمر به پرسنل می‌باشد.
رهبری مثل پدر و مادر شدن است و نمی‌شود در دقیقه ۹۰ رهبر شد و نیازمند تجربه زیادی خواهد بود. و رهبری اثر بخش نیازمند تجربه و به کارگیری مهارت رهبری در شرایط بحرانی می‌باشد و اینگونه است که افراد متوجه می‌شوند رهبری اثر بخش چگونه خواهد بود و خوب می دانیم که محیط کسب و کار در حال تغییر است و رهبری باید پاسخ متناسبی را برای ان پیدا کند.
