ارغوان مریدی | مشاور و کوچ منابع انسانی
| عنوان | توضیح |
|---|---|
| تعریف فرسودگی | فرسودگی شامل احساس خستگی، کاهش توانایی‌های شخصی و احساس عدم کفایت است. |
| علائم | افزایش خستگی، اضطراب، کاهش علاقه، بی‌هدف بودن و کاهش بهره‌وری. |
| علل اصلی | اضطراب شغلی، حجم کاری بالا، نداشتن حمایت کافی و عدم تعادل کار و زندگی. |
| راه‌حل‌ها | مدیریت استرس، استراحت، تقویت ارتباطات اجتماعی و تمرینات ذهنی. |
| اقدامات پیشگیرانه | تنظیم انتظارات واقع‌بینانه، توجه به سلامتی جسمی و روانی، و یادگیری تکنیک‌های مقابله با استرس. |
فرسودگی کاری یا احساس خستگی شدید (جسمانی یا روانی ، هر دو با هم)
این سندروم برای کارمندان پیش میآید ، افرادی که خود مراقبتی ندارند و به شدت درگیر کارشان میشوند، البته که صاحبین کسب و کار و مدیران ارشد نیز از این قاعده مستثنی نیستند و با این که مالک کسب و کار هستند اما دچار این فرسودگی می شوند. با توجه به گسترش فرسودگی شغلی آکادمی تخصصی مدیریت منابع انسانی ارغوان مریدی تصمیم گرفت در این بلاگ به طور کامل در مورد فرسودگی کاری صحبت کند و آن را از تمام جوانب بررسی نماید.
با مشاوره ارغوان مریدی
تعریف فرسودگی شغلی
به فرسودگی شغلی سوختن از درون و مصرف شدن هم می گویند، درست مانند شمعی که تا آخرین لحظه مصرف می شود و دیگر توان روشن ماندن را ندارد و افراد کنترل خود را در کار از دست خواهند داد و ناتوان در بدست اوردن هدف و تارگت های خود می شوند و در روز مرگی محض فرو می روند پس رفته، رفته کیفیت کار کم و کمتر خواهد شد. در این راستا می توانید از راهنمایی های یک مشاور منابع انسانی استفاده کنید تا از بروز آن جلوگیری کرده یا در درمان آن شما را راهنمایی کند.
نشانه های فرسودگی شغلی چیست؟
فرسودگی شغلی ابتدا خود را به صورت علائم فیزیکی نشان میدهد: خستگی مزمن، درد کمر، بی‌خوابی، سردردهای میگرنی، درد شکم، عفونت‌های مکرر و… . علاوه بر این، رنج‌های روحی نیز ممکن است بروز کنند: احساس پوچی عاطفی، انواع مختلف اضطراب، تحریک‌پذیری، تمایل به انزوا، مشکلات تمرکز، احساس ناتوانی در کنترل اوضاع یا بی‌انگیزگی. در مراحل پیشرفته‌تر، فرد دچار فرسودگی، به طور غیرمعمولی سرد و بی‌تفاوت میشود، از نظر عاطفی منزوی میشود و بی‌اعتمادی و بدبینی غیرمعمولی از خود نشان میدهد.
نقل از سایت
https://www.vidal.fr/maladies/psychisme/burn-out-epuisement-professionnel.html
علائم فرسودگی شغلی
- احساس بی ارزشی
- کاهش اعتماد
- آسیب عاظفی
- کاهش انرژی
- استرس شغلی
حدود ۱۳ درصد از جمعیت شاغل در خطر فرسودگی کاری قراردارند اما در برخی از شغل ها تا ۴۰ درصد هم احتمال خطر فرسودگی افزایش می یابد مثل پرستاری، کار در معدن ، معلمان …
و اکثر اوقات ، فرسودگی کاری موجب بروز استرس شدید می شود و در نهایت این سندروم با علائمی مانند کاهش انرژی، خستگی مزمن ، ضعف و به دنبال ان خستگی احساسی و روانی شناسایی می شود و در این حالت ابتدا فرد احساس پوچی دارد و در مرحله شدید تر دچار اختلال شخصیت زدایی می شود.
این اختلال باعث می شود فرد از انزوا به بدبینی و عدم اعتماد فراتر رود ودر مرحله اخر به احساس بی کفایتی، خودکم بینی، دلسردی و بی تفاوتی ایجاد می شود، پس برای اینکه کارمندان از پا در نیایند ، مدیران باید مراقب این سندروم باشند و اگر علائمی را دیدند یا همکاران اطلاع دادند حتما به مشاور روانشناس برای پیگیری درمان اطلاع دهند.
راهکار درمان فرسودگی شغلی
فرسودگی کاری از هر نوعی که باشد، مستلزم این است که شخص (کارمند یا مدیر ) از کار دور شود و کار خود را برای تجدید نیرو متوقف کند و این پروسه امکان دارد بین ۲ تا ۶ ماه حتی طول بکشد. اما اگر از روانشناس و روانپزشک کمک گرفته نشود شاید سال ها طول بکشد و شخص نتواند اعتماد به نفس و عزت نفس خود را بازگرداند و دچار افسردگی شود.
نکته مهمی که وجود دارد در این سندروم فرسودگی کاری این است که فرد در صورتی میتواند به خود کمک کند که عوامل استرس زایی که برایش وجود دارد را شناسایی کرده و سعی کند با آنهارا برطرف کند یا در معرض انها قرار نگیرد و از آنها دوری کند.
عوامل ایجاد فرسودگی شغلی
برویم سراغ عواملی که تاثیر زیادی در فرسودگی شغلی دارد و میتواند این سندروم را تشدید کند در واقع عوامل استرس زایی که در محیط کار وجود دارد.
1- حجم کاری نامناسب:
منظور از کلمه نامناسب این است که یا بسیار زیاد است یا ناکافی و بدون کیفیت می باشد. فشار زمانی ، وظایف یکنواخت و غیر مرتبط با تخصص ، روند های کاری غیر معقول و عدم توانایی خود شخص در برقراری تعادل بین کار و زندگی می شود.
البته باید بدانیم که عواقب فشار کاری در افراد مختلف به اشکال متفاوتی بروز می کند، حتی بعضی از افراد دچار مشکلات فیزیکی و بدنی می شوند مانند عارضه های قبلی و دردهایی در ناحیه پشت و کمر ، مشکلات پوستی و حتی بیماری های صرع و این ها..بهترین راهکار پیشگیری از این معضل تفویض اختیار در سازمان به صورت اصولی می باشد.
مثال
اقای سهیلی به تازگی سرپرست شده است و برای اینکه کارها را بتواند به درستی مدیریت کند هر روز ساعت ۷:۳۰ صبح در دفتر کارش حاضر می شود و تا ۸ مشغول انجام کارهاست، او حتی دیگر با همکارانش ناهار نمی خورد و ترجیح میدهد پشت میزش در حین کار غذا را ببلعد ، وقتی به خانه باز میگردد ۲ فرزند کوچکش خواب هستند و همسر او مدام بهانه میگیرد، به این ترتیب درگیری های خانوادگی به شدت زیاد شده است و او برای ارام شدن به مشروبات الکلی و دود پناه می برد و در طول روز برای تمرکز بیشتر کافئین زیادی مصرف میکند و شب ها هم بخاطر استرس خواب باکیفیت و کافی ندارد.
این توصیف یکی از کارکنانی است که دچار سندروم فرسودگی کار شده است، و با همین روال ادامه دهد قطعا نمیتواند ادامه دهد.
2-فشار عاطفی :
ازار دیدن عاطفی و تحمل هر درد و رنج از کار به گونه ای که فرد نتواند احساسات درد و خشم خود را نشان دهد و بودن چالش های کاری در روابط کاری همچنین ترس بالا در کار از دیگر موارد می باشد. مثل:
مثال
احمد ، پرستار مراقبت های بیماران سرطانی است ، او هر روز با انرژی های منفی بیماران سرکار دارد( ترس ، ناراحتی ، خشم) اگر بیمار مورد علاقه احمد فوت کند، او هرگز نباید اندوهش را به خانواده بیمار و مابقی بیمارها نشان دهد چون نباید اندوه انها را بیشتر کرد و همین موقعیت او را به شدت تحت تاثیر قرارداده و روح وروان او را ازرده کرده است ولی او سعی میکند که ارامش خود را حفظ کند و با بهترین موثرترین شکل ممکن کارها را مدیریت کند.
3-استقلال در کار:
استقلال در انجام کارها یا نداشتن قدرت کافی برای تصمیم گیری درباره چگونگی کار یا زمان انجام کار باعث فرسودگی کاری می شود، موفق نشدن و ناکامی های پی در پی ، روحیه و سلامت ، انرژی را کم میکند و باعث می شود افراد از کارشان خسته شوند و کیفیت کار انها پایین و پایین تر بیاید و در نهایت تصمیم به نبودن داشته باشند. اگر مدیر سازمان مدیریت و رهبری در سازمان را به درستی پیاده سازی کند پرسنل با عدم استقلال در کار موجه نمی شوند.
4- روابط کاری و اجتماعی ناسالم در محیط کار:
رفتارهای خشمگین، قدرنشناسی از زحمات افراد، بی انصافی ، نبودن برابری ، بی عدالتی در محیط کار علت مهم فرسودگی شغلی می باشد. این موضوع که تنش در رفتار همکاران زیاد باشد و مدام زیر اب یکدیگر را برای مدیر بزنند و فرد هر بار مجبور باشد که خودش را اثبات کند و انرژی زیادی را برای این کار صرف کند قطعا افراد را دلسرد و نا امید میکند ، مثال های زیادی در این مورد وجود دارد هم در روابط کاری بین همکاران هم روابط کاری بین کارمند و مدیر. در این میان روابط احساسی بین این افراد بر این سندروم فرسودگی دامن میزند. با تقویت مهارت های ارتباطی می توان از بروز این مشکلات در سارمان جلوگیری کرد.
نبودن امکانات و تجهیزات مورد نیاز:
انجام کارهای خواسته شده و وظایف افراد نیازمند به منابع و تجهیزات است که کارها با کیفیت مناسب و سرعت استاندارد انجام شود.گاهی اوقات سازمان در تهیه این امکانات کم لطفی دارد اما انتظار فوق بالایی برای کیفیت کارها از پرسنل خود دارد و مدام برای این کیفیت و فعالیت های بالا به افراد گوشزد میکند و کار انها را کم می شمارد.
متاسفانه تکرار این انتظار سخت و درخواست نا معقول از افراد انها را خسته میکند ودر مدتی دچار سندرم فرسودگی می کند.
در کل هر چقدر توانمندی افراد بالا و بالا باشد اما امکانات و تجهیزات و اختیارات کمتر باشد افراد به سندروم فرسودگی نزدیکتر خواهند بود.
امنیت شغلی:
تغییرات شغلی هر شش ماه یک بار و نبودن امنیت برای شغلی که دوستش دارید یا بازخرید سازمانی که به ان افتخار میکردید تاثیر زیادی بر عواطف و احساسات درونی و شخصی فرد است که افراد را دچار بحران می کند و ضربه روحی بدی را به افراد وارد می کند. مخصوصا در افرادی که تاب آوری پایین دارند یا سرعت سازگاری آنها با محیط بسیار پایین است در نتیجه آسیب بیشتری را تحمل می کنند. مدیران با تقویت مهارت های رهبری و داشتن مهارت نرم مدیریتی می توانند امنیت شغلی را در کارکنان خود ایجاد کنند تا دچار فرسودگی شغلی نشوند.
راهکار پیشگیری از فرسودگی شغلی
برای جلوگیری از بروز فرسودگی شغلی، توصیه میشود به سازماندهی کار و محدودیت‌هایی که ایجاد میکند توجه شود تا کارمندان بیش از حد تحت فشار قرار نگیرند و احساس تناقض با قوانین و ارزش‌های شغلی خود نداشته باشند. همچنین، امکان کار گروهی و حمایت اجتماعی باید فراهم شود. به‌طور کلی، توصیه میشود رویکردی پیشگیرانه و جمعی برای کاهش خطرات روان‌شناختی در محیط کار اتخاذ شود.
نقل از سایت
https://www.inrs.fr/risques/epuisement-burnout/ce-qu-il-faut-retenir.html
عوارض فرسودگی شغلی
طبق امارهایی که وجود دارد استرس های کاری خطر ابتلا به بیماری های قلبی را ۴ برابر بالاتر می برد دقیقا زمانی که نه فرد میتواند فرار کند نه توانایی حل این مشکلات را دارد و گاهی ممکن است علائم بالای افسردگی و پرخاشگری های مستمر را در محل کار به دلیل این سندروم مشاهده کرد
وجه اشتراک تمامی این عوامل فرسودگی استرس است که با بالا رفتن استرس بازده کاری افراد به شدت افت میکند و میتوان به این شکل به تصویر کشید. در این صورت فرد با افت کاری مواجه می شود. باید نقاط بهبود در یک کارمند را شناسایی و تقویت کنید تا محیط کاری شاد به وجود بیاید. با این کار نه تنها نرخ ترک پرسنل که یکی از اصلی ترین علت ترک کار فرسودگی شغلی می باشد را کاهش می دهید بلکه نگهداشت نیروی انسانی شما افزایش می یابد.
تفاوت عدم رضایت شغلی با فرسودگی شغلی چیست؟
شاید این سوال برایتان پیش بیاد که رضایت نداشتن از شغل با فرسودگی شغلی تفاوتی ندارد، اما باید بگوییم یکی از دلایلی که باعث می شود شما به فرسودگی شغلی برسید، عدم رضایت از شغلتان است. اگر بخواهم کمی بیشتر توضیح دهم در قالب یک مثال: سارا تحصیلات خود را در دکترای زمین شناسی به پایان برده است و علاقه زیادی به کشف کردن و رشته خود دارد.
اما نتوانست کاری در راستای شغل خود پیدا کند، بنابراین در یک کلینیک روانشناسی مدیر داخلی شد، در این ۲ سال کاری هر روز به خود میگوید که امروز استعفا می دهم و از این کلینیک که سرتاسر استرس و ناراحتی و انرژی منفی است خودم را خلاص می کنم، اما به دلیل هزینه های زندگیش این کار مقدور نیست. سارا هر روز به فرسودگی شغلی نزدیکتر میشود چون رضایتی از کار خود ندارد و شغلش را دوست ندارد.
عدم رضایت شغلی عوامل زیادی می تواند داشته باشد مثل بی توجهی مدیران ارشد به کارمندان، نادیده گرفته شدن، نبود عدالت ، محیط کار سمی و …
استراتژی‌های حفظ انگیزه کدامند؟
یکی از عواملی که میتواند به شما کمک کند که از فرسودگی شغلی فاصله بگیرید حفظ انگیزه در کار می باشد. همیشه در مشاوره هایم به مدیران یاداوری می کنم که بهترین کارمندان برای استخدام افرادی هستند که خودانگیزشی دارند و پویا و چابک هستند، اما همه ما در کار نیاز به محرک هایی داریم که انگیزه خود را حفظ کنیم، بهترین محرک برای انگیزه داشتن هدف شغلی و تارگت های مالی یا ارتقا شغلی می باشد، که این هدف ها توسط خود شخص ما گذاشته می شود.
اما حفظ هدف کار ساده ای نیست، ما هدفگذاری میکنیم اما فراموش میکنیم و از ان دور می شویم، دلیلش این است که روزانه و هفتگی ان را یاداوری نمیکنیم و برنامه ریزی مستمر نداریم، نداشتن برنامه شفاف و اینکه فقط من در ذهنم برنامه ریزی کرده باشم، هدف و برنامه به فراموشی می رود و روزهایی که نیاز به انگیزه داریم و یاداوری برنامه مان ، خودمان را ناراحت و خسته می کنیم در نهایت به دنبال کار جدید دیگری می گردیم یا در نا امیدی غرق می شویم.
تاثیر فرسودگی شغلی بر سازمان
افرادی که به فرسودگی شغلی رسیدند و هنوز جرات ندارند از کار خود بیرون بیایند و با زور ادامه می دهند، می توانند سمی شوند و در ته نا امیدی این حال بد و یاس و نا امیدی را در سازمان به دیگران انتقال دهند و اگر سازمان متوجه این فرسودگی و انتقال ان به دیگران نشود و برای این افراد کاری انجام ندهد قطعا این ویروس در جای، جای سازمان شیوع پیدا می کند و عملکرد افراد و سازمان را به شدت پایین می اورد.
نتیجه گیری
در نهایت فرسودگی شغلی میتواند هر کارمند یا هر مدیر میانی و مدیر ارسد را درگیر کند و عملکرد را کاهش دهد و به جایی برسیم که فقط ادای کار کردن را در اوریم تا روزمان تمام شود پس توصیه میکنم در هر جایگاهی که هستید، هر ۳ ماه یکبار هدف ها را یاداوری کنید و برنامه ریزی مجدد داشته باشید تا از خستگی و فرسودگی جلوگیری کنید.
سوالات متداول
1. مدیرم خیلی بد اخلاق و دمدمی مزاج هست، اینقدر رفتارهای متفاوت ازش میبینم که مدام استرس دارم که امروز چه اتفاقی قراره بیوفته و چطور باهام رفتار کنه، چند بار کارام رو چک میکنم که کم کسری نباشه اما باز ازم ایراد میگیره، خسته شدم ، همش ترس و استرس، راهکار چیه؟
دوست عزیز باید به صبوری شما تبریک بگویم، اما این صبوری شما رو فرسوده می کند، این که میگویید، هر روز استرس دارید و ترس دارید خیلی عواقب بدی خواهد داشت و در بلند مدت باعث بیماری و ناراحتی خواهد شد. اگر مطمئنید که ایراد از کار شما نیست و کارتان با کیفیت است و مدیر شما عادت به ایراد گیری دارد ، لطفا و حتما تلاش کنید که شغل جدیدی پیدا کنید. اگر توانایی تغییر شغل را ندارید، باید با مدیر خود هر
2-من به کارم خیلی علاقه داشتم اما الان بعد از ۳ سال که در این شرکت کار میکنم خیلی برام خسته کننده شده و دل و دماغ انجام کارهام ندارم یعنی دچار فرسود شغلی شدم؟
درود بر شما، لطفا این لیبل را به خودتون نزنید، معمولا وقتی یکنواختی در وظایف و کارها پیش بیاد اون هم بعد از ۳ سال خیلی طبیعیه که رغبتی به انجام ندادن نداشته باشید و دنبال کار جدیدی باشید. لطفا مهارت هات رو افزایش بده و با مدیر خودت درباره این روتین خسته کننده صحبت کن تا متوجه خستگی شما باشد و ازش کمک بگیرید.
بلاگ شما به‌طور کلی اطلاعات خوبی را در خصوص فرسودگی شغلی ارائه میدهد، ولی به نظرم اگر به موضوعات مرتبط دیگری نیز پرداخته شود، میتواند برای خوانندگان جذاب‌تر و مفیدتر باشد. برای مثال، موضوعاتی مانند مدیریت زمان، بهبود بهره‌وری در محیط‌های کاری، یا راهکارهای تقویت روحیه و انگیزه در طول کار میتواند موضوعات خوبی برای ادامه بلاگ باشند. همچنین، پرداختن به چگونگی مقابله با فرسودگی شغلی در مشاغل خاص (مثل مشاغل خلاقانه یا مشاغل پر استرس) میتواند ابعاد جدیدی به بلاگ شما اضافه کند و خوانندگان بیشتری را جذب کند. در کنار این، ارائه تکنیک‌های عملی و تجربیات واقعی افراد میتواند ارزش محتوا را افزایش دهد و به کاربردی‌تر شدن مطالب کمک کند.
سلام .ممنون از نظرتون. بعضی موضوعات داخل سایت هست و برخی موارد هم به زودی اضافه میشه.
محتوای این صفحه بسیار جامع و به‌جا بود و من به عنوان یک مدیر، به اهمیت موضوع فرسودگی شغلی کاملاً واقف هستم. اما فکر میکنم که باید بیشتر به موضوع پیشگیری از این وضعیت در محیط‌های کاری پرداخته شود. پیشنهاد میکنم که در آینده بیشتر به نحوه ایجاد یک محیط کاری حمایتگر و فضاهایی که میتواند باعث پیشگیری از فرسودگی شغلی باشد، توجه شود. همچنین، برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های مدیریت استرس میتواند به کارمندان کمک زیادی کند تا این مشکلات را به حداقل برسانند.
سلام. از اینکه نظر دادید بسیار سپاسگزارم. بله دقیقا درسته
محتوای صفحه بسیار آموزنده و جامع بود. من به عنوان یک کارمند در بخش فروش، همواره با فشارهای زیادی روبه‌رو هستم و احساس میکنم این مطالب میتواند به من کمک کند تا بهتر با استرس‌های شغلی کنار بیایم. به ویژه که در این مقاله به اهمیت استراحت و حمایت اجتماعی اشاره شده که واقعاً نیاز داشتیم. نکات مربوط به جلوگیری از فرسودگی شغلی و چگونگی مقابله با آن برای من بسیار مفید بود و مطمئنم که بسیاری از همکارانم هم می‌توانند از این اطلاعات بهره‌برداری کنند.
سلام. از رضایتتون خرسندم. خوشحال میشم محتوا را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
محتوای بسیار مفیدی بود. به طور شخصی احساس میکنم که با موضوع فرسودگی شغلی خیلی ارتباط برقرار کردم. خیلی از مواردی که مطرح شده بود، دقیقا احساساتی است که من در محیط کار تجربه کرده‌ام. نحوه‌ی توضیح در مورد علل و علائم فرسودگی شغلی به خوبی توضیح داده شده و مفید است. همچنین پیشنهادهایی که ارائه شده، مثل مدیریت استرس و تعادل کار و زندگی، به نظر بسیار کاربردی میآید. امیدوارم که سازمان ما نیز به این موضوع توجه بیشتری داشته باشد.
سلام. خوشحالم از محتوا راضی بودید.